W katedrze w Poznaniu, u szczytu północnej nawy, eksponowana jest replika tzw. miecza św.
Piotra, którego oryginał znajduje się w zbiorach Muzeum Archidiecezjalnego.
Niestety, o jego istnieniu, pochodzeniu i legendzie go otaczającej wie niewielu
poznaniaków (można o tym przeczytać klikając tutaj).
Lecz nie tylko katedra
poznańska, ale także Krzyżowniki-Smochowice mają „swój” miecz – nie otacza go
żadna legenda, ale za to jest o setki lat starszy od tego z Ostrowa Tumskiego. Jest
to znajdujący się w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Poznaniu miecz
pochodzący z czasów kultury łużyckiej, a więc środkowej i młodszej epoki brązu
(ok. 1300-400 r. p.n.e.).
 |
| Miecz z Krzyżownik (kliknij, aby powiększyć) |
W 1910 r. znalazł go w Krzyżownikach, na torfowisku nad Jeziorem Kierskim, gospodarz Paul – właściciel tego terenu, i powiadomił rezydującego w Dopiewie komisarza dystryktu Rainersa. Podczas okupacji, ok. 1940 r., niemiecki pracownik Muzeum Archeologicznego w Poznaniu (wówczas Landesamt für Vorgeschichte Posen) sporządził kartę katalogową opatrzoną rysunkiem poglądowym. Oto jej tłumaczenie:
„F.O. [?] Steineck
(Krzyzownik). Powiat poznański zachodni
Miecz z brązu, z torfowiska
(nad jeziorem) będącego własnością Paula z Krzyżownik.
Owalna rękojeść,
dyskoidalna, wklęsła głowica i płaski guz. Podobno znaleziony przez rolnika nad
Jeziorem Kierskim. Na rękojeści wybity ornament, częściowo złuszczony. W górnej
części głowicy również wybity ornament, który na skutek odpadnięcia powierzchni
jest poważnie zniszczony. Wszystkie linie są poczwórne, z wyjątkiem małych
kółek z liniami okalającymi.
Informacja od
komisarza dystryktu Rainersa. Dopiewo, 27 kwietnia 1910 r.”
 |
| Karta katalogowa sporządzona w 1940 r. (kliknij, aby powiększyć) |
Dlaczego w kościele
parafialnym w Krzyżownikach-Smochowicach, w jakimś widocznym miejscu, nie
miałaby zawisnąć replika miecza tutaj znalezionego? Jeśli ktoś chciałby ofiarować
wotum dziękczynne, to z radością odstąpię mu ten pomysł. A może w ogóle dałoby
się jakoś rozsądnie wykorzystać wizerunek krzyżownickiego miecza, choćby jako przypomnienie,
że tutaj również działa się historia.
Oryginalny zapis na
karcie katalogowej brzmi: F. O. Steineck (Krzyzownik) Kr. Posen-West. Mbl. Im
Torfmoor (am See) von Bes. Paul –
Krz. Bronzenschwert. ovalen Griff, scheibenförmiger, konkaver Knauf &
Flacher Knopf. Angeblich gefunden von einem Bauern am Ketscher See. Das
gepunzte Ornament am Griffe z. T. abgeblättert. Auf der Oberseite des Knaufs
ebenfalls ein gepunztes Ornament das durch Abspringen der Oberflache stark zerstört
ist. Mit Aus, nähme der kl. Kreise nicht der Umfassungslinien geien alle Nach.
Mitteilung v. Distriktkomissar Rainers. Dopiew am 27 IV 10.
(źródła: Cyfrowe
Repozytorium Lokalne Poznań CYRYL, Nawrot E., Dzieje Kiekrza i okolicy, Poznań
2000).
