Blog ten, prowadzony w 2015 roku, nie jest już aktualizowany. Był poświęcony historii i teraźniejszości obszaru dzisiejszego Osiedla Krzyżowniki-Smochowice w Poznaniu. Autor gromadził i publikował materiały dotyczące wydarzeń, które miały miejsce na tym terenie od czasów średniowiecza – od 1388 r., gdy nazwa należącej do rycerzy maltańskich (joannitów) wsi Krzyżowniki po raz pierwszy została odnotowana w źródłach pisanych – aż po aktualne wydarzenia na Smochowicach. Czytelnik znajdzie tu również wyjaśnienie pochodzenia oraz znaczenia obu tych nazw.

sobota, 7 lutego 2015

Jeszcze o przyłączeniu gromady Krzyżowniki
do Poznania (pismo z 1945 r.)


Przed kilkoma dniami pisałem o tym, że choć terytorium dzisiejszego Osiedla Krzyżowniki-Smochowice faktycznie zostało przyłączone do Poznania wiosną 1940 r., to formalnie stało się to dopiero dziesięć lat później, bo w październiku 1950 r., i że w latach 1945-50 obszar gromady Krzyżowniki był przez miasto tylko administrowany (wpis Krzyżowniki-Smochowice – od kiedy w granicach Poznania? można przeczytać klikając tutaj). 

Kopia pisma ws. pozostawienia
w administracji m. Poznania
gromad przyłączonych w l. 1940-42

(kliknij, aby powiększyć)
Dziś publikuję kopię pisma wspomnianego wówczas w źródłach, sporządzonego przez mgr. Choję – naczelnika Wydziału X Miejskiej Rady Narodowej, które obecnie znajduje się w Archiwum Państwowym w aktach MRN i nosi sygnaturę 94. Myślę, że może zainteresować miłośników posnanianów. Dla ułatwienia lektury – bo kopia nie jest dobrej jakości, poza tym pismo zostało sporządzone na poniemieckiej maszynie pozbawionej polskich znaków diakrytycznych – poniżej zamieszczam przepisany i uzupełniony tekst:

„Do L. dz. X/1 – 298/45r.

Poznań, dnia 18 maja 194-r.

I. Niemieckie władze okupacyjne wcieliły szereg gromad podmiejskich do miasta Poznania a mianowicie:

a) w dniu 1 kwietnia 1940r. wcielono Naramowice-wieś, Strzeszyn, Strzeszyno, Strzeszynek, Swarzędz, Leśnictwo, Głowieniec, Zieliniec, Antonin, Nowy Młyn, Chartowo z (M[?])altanowem, Zegrze, Minikowo (część), Starołęka-(?)ielka, (Część)Luboń, (część) Świerczewo (część) Kotowo (część) Fabianowo, Junikowo, Ławica,  Krzyżowniki, Psarskie. 

b) w dniu 1 kwietnia 1942r. wcielono Kobylepole, Szczepankowo, Spławie, Krzesinki, Krzesiny, Głuszyna, Marlewo, Starołęka-Wielka (reszta) Minikowo (reszta) Piotrowo. 

Wcielenie wyżej wymienionych gromad wzgl. ich części do miasta Poznania nastąpiło przed 5-ciu wzgl. 3-ma laty, skutkiem czego interesy mieszkańców tych miejscowości związały się w sposób żywotny z ich przynależnością administracyjną do powiatu miejskiego i gminy miejskiej miasta Poznania. 

Przywrócenie w tych warunkach stanu rozgraniczenia sprzed 1 września 1939r. prowadziłoby do poważnych komplikacji w dziedziniegospodarczej społecznej i administracyjnej np. sprawa nieruchomego majątku gminnego i gromadzkiego przepisanego w księgach wieczystych na rzecz Gminy Miejskiej m. Poznania i przez tę gminę do chwili obecnej, administrowanego.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej okoliczności Prezydent stol. miasta Poznania oraz Starosta Powiatowy Poznański na konferencji w dniu 14.3.45r. postanowili pozostawić wyżej wzmiankowane miejscowości w tymczasowej administracji Zarządu stol. miasta Poznania aż do czasu ostatecznego uregulowania tej kwestji na drodze przewidzianej ustawą z dnia 7 lipca 1921r. (Dz. U.R.P. Nr. 64 poz. 400) zmienionej rozporządzeniem Prezydenta R.P. z 22 marca 1923 r. Dz. U.R.P. Nr. 38 poz 376) oraz rozporządzeniem Prezydenta R.P. z 3.12.1932r. (Dz. U.R.P. Nr. 109 poz. 895)., z tym że tymczasowa administracja obejmuje wszelkie czynności z zakresu administracji publicznej i samorządowej łącznie z administracją przejętego majątku gminnego i gromadzkiego. 

Pełnomocnik Rządu R.P. na Województwo Poznańskie decyzją z dnia 26.3.marca 1945r. Nr. S.A.16/45 r. wyraził zgodę na pozostawienie w administracji Zarządu Miejskiego stol. miasta Poznania wspomnianych terenów z zastrzeżeniem że zgodnie z postanowieniem z dnia 7.7.1921r. Dz. U.R.P. Nr. 64, poz. 400/ zmienionej rozporządzeniem Prezydenta R.P. z dnia 19 stycznia 1928r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej / Dz. U.R.P. Nr. 80 poz. 555, z roku 1936r.) powzięte zostaną przez zainteresowane związki samorządowe odpowiednie uchwały, które skolei przedłożone zostaną Wojewodzie Poznańskiemu w celu nadania sprawie odpowiedniego biegu. 

II. Na posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej. 
  
z wnioskiem o powzięcie uchwały akceptującej pozostawienie w administracji Zarządu Miejskiego stol. miasta Poznania omawianych terenów wcielonych przez niemieckie władze okupacyjne z powiatu poznańskiego do miasta stol. Poznania. 

Naczelnik Wydziału X. 

podpis

(Mgr. Choja)”.

(źródło: Archiwum Państwowe w Poznaniu, akta Miejskiej Rady Narodowej, sygn. 94)