Blog ten, prowadzony w 2015 roku, nie jest już aktualizowany. Był poświęcony historii i teraźniejszości obszaru dzisiejszego Osiedla Krzyżowniki-Smochowice w Poznaniu. Autor gromadził i publikował materiały dotyczące wydarzeń, które miały miejsce na tym terenie od czasów średniowiecza – od 1388 r., gdy nazwa należącej do rycerzy maltańskich (joannitów) wsi Krzyżowniki po raz pierwszy została odnotowana w źródłach pisanych – aż po aktualne wydarzenia na Smochowicach. Czytelnik znajdzie tu również wyjaśnienie pochodzenia oraz znaczenia obu tych nazw.

wtorek, 3 lutego 2015

Herb Krzyżownik-Smochowic
(propozycja autorska)

Herb Krzyżownik-Smochowic
- propozycja autora blogu
Jeden z czytelników (cieszę się, że tacy się systematycznie pojawiają) zapytał, co przedstawia favikona blogu, czyli znaczek graficzny pojawiający się w polu adresowym, który jest obecny również jako tzw. zdjęcie profilowe na właśnie uruchomionej stronie na portalu społecznościowym facebook.

Oczywiście jest to herb. Całkiem spora liczba dzielnic i osiedli samorządowych polskich miast posiada swoje własne herby – jednym z nich jest poznańskie osiedle Św. Łazarz. Skoro tak, to dlaczego nie miałyby go mieć Krzyżowniki-Smochowice (niniejszym zgłaszam swoją propozycję). Tym więcej, że historia tego obszaru sprawia, że jego stworzenie w zgodzie ze wszelkimi zasadami heraldycznymi nie nastręcza trudności.

Herb Osiedla Św. Łazarza
w Poznaniu
Herb składa się z dwóch elementów: znajdujący się u góry biały krzyż maltański (joannicki) na czerwonym polu nawiązuje do braci-rycerzy, którzy byli właścicielami Krzyżownik od średniowiecza do śmierci ostatniego poznańskiego komandora Andrzeja Bończy Miaskowskiego w 1832 r.; płomień umieszczony na tle czarnego kopca u dołu odwołuje się do historycznych Smochowic i symbolizuje mielerz, w którym wypalano smołę (o znaczeniu nazw Krzyżowniki i Smochowice można przeczytać tutaj i tutaj).

Tak skomponowany herb jest całkowicie zgodny ze sztuką heraldyczną i zachowuje jej najbardziej pierwotne zasady: ma ograniczoną tynkturę, a więc niewielką liczbę barw (biel, czerwień i czerń); jest stworzony zgodnie z zasadą alternacji, czyli niekładzenia „metalu” (barwy białej, srebrnej i złotej) na „metal” oraz barwy na barwę (kolor czarny w myśl zasady alternacji jest neutralny); operuje symbolem narzędzia (mielerz), a nie jego przedstawieniem w naturalnych kolorach, co dopuszczono w heraldyce w czasach późniejszych.

Herby gmin Suchy Las i Kleszczewo
Warto w tym miejscu przywołać przykłady herbów innych miejscowości, których historia związana jest z rycerzami-szpitalnikami od św. Jana Jerozolimskiego – nieodległego Suchego Lasu i gminy Kleszczewo, na terenie której znajduje się pojoannicka wieś również nosząca nazwę Krzyżowniki.